ลาออก vs โดนเชิญออก (เลิกจ้าง) ต่างกันอย่างไร ได้เงินชดเชยกรณีไหนบ้าง ?

ในโลกของการทำงาน การสิ้นสุดสัญญาจ้างงานสามารถเกิดขึ้นได้หลากหลายรูปแบบ ซึ่งแต่ละรูปแบบส่งผลต่อสิทธิประโยชน์ที่ลูกจ้างจะได้รับแตกต่างกันไป โดยเฉพาะสองกรณีที่เกิดขึ้นบ่อยที่สุด ได้แก่ การ "ลาออก" และ การ "โดนเชิญออก" ที่แม้จะดูคล้ายกันในแง่ของการสิ้นสุดความสัมพันธ์ในการจ้างงาน แต่ความแตกต่างในรายละเอียดนั้นมีผลอย่างมากต่อสิทธิประโยชน์ เช่น เงินชดเชย วันลา และสิทธิจากประกันสังคม ในบทความนี้ FINN จะพาทุกคนไปทำความเข้าใจถึงความแตกต่างระหว่างการลาออกกับการโดนเชิญออก และชี้แจงอย่างชัดเจนว่าในกรณีใดบ้างที่ลูกจ้างมีสิทธิได้รับเงินเพื่อชดเชย หรือการช่วยเหลืออื่น ๆ จากรัฐฯต่อไป

การลาออก คืออะไร ?

การลาออก คือ การที่ลูกจ้างเป็นฝ่ายแสดงเจตจำนงในการยุติการทำงานกับนายจ้างโดยสมัครใจ โดยทั่วไปแล้วลูกจ้างจะต้องแจ้งล่วงหน้าอย่างน้อย 30 วัน หรือระยะเวลาตามที่ระบุไว้ในสัญญาจ้างงาน เพื่อให้การลาออกเป็นไปอย่างถูกต้องตามกฎหมาย และไม่ส่งผลเสียต่อตัวลูกจ้างเองในอนาคต ทั้งนี้การลาออกเป็นสิทธิของลูกจ้างที่สามารถกระทำได้โดยไม่ต้องมีเหตุผล แต่ต้องไม่เป็นการละเมิดเงื่อนไขในสัญญาที่ได้ทำการตกลงกันไว้ก่อนหน้า

การโดนเชิญออก (เลิกจ้าง) คืออะไร ?

การโดนเชิญออก หรือการเลิกจ้าง หมายถึง การที่นายจ้างเป็นฝ่ายยุติสัญญาการจ้างงานกับลูกจ้าง โดยมี หรือไม่มีเหตุผลประกอบก็ได้ ซึ่งการเลิกจ้างอาจเกิดจากหลายปัจจัย เช่น ความจำเป็นทางธุรกิจ พฤติกรรมของลูกจ้าง หรือประสิทธิภาพการทำงานที่ไม่ตรงตามความคาดหวัง การเลิกจ้างต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดในกฎหมายแรงงาน เช่น การแจ้งล่วงหน้า และการจ่ายค่าชดเชยในกรณีที่ลูกจ้างมีสิทธิได้รับ

การลาออก และโดนเชิญออก (เลิกจ้าง) ต่างกันอย่างไรบ้าง ?

แม้จะจบความสัมพันธ์ในการทำงานเหมือนกัน แต่ทั้งนี้การลาออก และการโดนเชิญออก (เลิกจ้าง) มีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน ดังนี้

• ผู้เริ่มต้นการสิ้นสุดการจ้างงาน
  • ลาออก : ลูกจ้างเป็นฝ่ายขอสิ้นสุดสัญญาจ้างงาน
  • โดนเชิญออก (เลิกจ้าง) : นายจ้างเป็นฝ่ายยุติสัญญาจ้างงาน
• เจตนาและความสมัครใจ
  • ลาออก : ลูกจ้างสมัครใจออกจากงานเอง
  • โดนเชิญออก (เลิกจ้าง) : ลูกจ้างไม่ได้สมัครใจ แต่ถูกยุติการจ้างจากฝ่ายนายจ้าง
• สิทธิในการได้รับเงินชดเชย
  • ลาออก : ไม่มีสิทธิได้รับเงินชดเชยจากนายจ้างตามกฎหมาย
  • โดนเชิญออก (เลิกจ้าง) : มีสิทธิได้รับเงินเพื่อชดเชยตามที่กำหนดในกฎหมายแรงงาน ขึ้นอยู่กับระยะเวลาการทำงาน
• ผลต่อการขอรับสิทธิประกันสังคม (เงินว่างงาน)
  • ลาออก : ได้รับเงินว่างงานในอัตราร้อยละ 30 ของเงินเดือนเฉลี่ย สูงสุดไม่เกิน 90 วัน
  • โดนเชิญออก (เลิกจ้าง) : ได้รับเงินว่างงานร้อยละ 50 ของเงินเดือนเฉลี่ย สูงสุดไม่เกิน 180 วัน

หากลาออกจะได้รับเงินชดเชย หรือช่วยเหลือส่วนไหนบ้าง ?

ตามกฎหมายแรงงาน ลูกจ้างที่ลาออกเองจะไม่มีสิทธิ์ได้รับเงินเพื่อชดเชยจากนายจ้าง แต่ยังอาจมีสิทธิได้รับเงิน หรือสิทธิประโยชน์ในบางรายการ ดังต่อไปนี้

• ค่าจ้างค้างจ่าย : หากยังมีเงินเดือนที่นายจ้างยังไม่ได้จ่าย จะต้องได้รับอย่างครบถ้วน
• วันลาพักร้อนสะสมที่ยังไม่ได้ใช้ : นายจ้างต้องจ่ายเงินเพื่อชดเชยในส่วนของวันลาที่สะสมไว้
• เงินสมทบประกันสังคม : ลูกจ้างยังคงสามารถขอรับสิทธิประโยชน์อื่น ๆ จากประกันสังคม เช่น เงินว่างงาน (ในอัตราสำหรับการลาออก)
• เงินกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ (ถ้ามี) : หากสถานประกอบการมีระบบกองทุน ลูกจ้างอาจถอนเงินในส่วนที่ตนเองสะสมได้

หากโดนเชิญออก (เลิกจ้าง) จะได้รับเงินชดเชย หรือช่วยเหลือส่วนไหนบ้าง ?

ในกรณีที่ลูกจ้างถูกเลิกจ้างหรือโดนเชิญออกโดยนายจ้างอย่างเป็นทางการ ลูกจ้างจะมีสิทธิได้รับเงินเพื่อชดเชย และสิทธิประโยชน์ตามกฎหมายแรงงาน ดังต่อไปนี้

• เงินชดเชยตามกฎหมายแรงงาน : ขึ้นอยู่กับระยะเวลาการทำงาน เช่น ทำงาน 1 ปีขึ้นไป ได้รับ 1 เดือน ทำงาน 10 ปีขึ้นไป ได้รับ 300 วัน
• ค่าจ้างค้างจ่าย และวันลาคงค้าง : ต้องได้รับค่าจ้างค้างจ่าย และเงินเพื่อชดเชยวันลาคงค้างอย่างครบถ้วนจากนายจ้าง
• เงินว่างงานจากประกันสังคม : ในอัตราร้อยละ 50 ของเงินเดือนเฉลี่ย ไม่เกิน 180 วัน (หากผ่านเกณฑ์)
• เงินกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ (ถ้ามี) : มีสิทธิถอนเงินสะสม และในบางกรณีอาจได้รับเงินสมทบจากนายจ้าง
• หนังสือรับรองการทำงาน : มีสิทธิร้องขอจากนายจ้างเพื่อใช้เป็นหลักฐานในการสมัครงานใหม่

หากโดนเชิญออก (เลิกจ้าง) กระทันหัน ต้องทำอย่างไร ?

ถึงแม้ว่าในกรณีลาออกเราจะสามารถตัดสินใจวางแผนการจัดการต่าง ๆ ได้ล่วงหน้า แต่แน่นอนว่าในกรณีโดนเชิญออก (เลิกจ้าง) กระทันหันนั้นแตกต่างกัน เพราะเป็นกรณีที่เราแทบไม่มีระยะเวลาในการวางแผนรับมือ ดังนั้นสำหรับผู้ที่โดนเชิญออก (เลิกจ้าง) กระทันหันนั้น จะมีขั้นตอนการปฏิบัติ ดังต่อไปนี้

• ขอเอกสารเป็นลายลักษณ์อักษร : ขอหนังสือเลิกจ้างที่ระบุเหตุผลวันสิ้นสุดการจ้าง และรายละเอียดสิทธิ์ต่าง ๆ ที่เราจะได้รับจากนายจ้าง เพื่อใช้เป็นหลักฐานหากมีข้อพิพาท และต้องดำเนินคดี หรือขอสิทธิประโยชน์จากหน่วยงานรัฐ
• ตรวจสอบสิทธิที่พึงได้รับ ตามกฎหมายแรงงาน : เช่น ค่าจ้างค้างจ่าย , ค่าชดเชยตามอายุงาน (มาตรา 118 แห่ง พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน) , ค่าบอกกล่าวล่วงหน้า (หากนายจ้างไม่แจ้งล่วงหน้าอย่างน้อย 1 งวดค่าจ้าง) , ค่าชดเชยพิเศษ (หากถูกเลิกจ้างเพราะเลิกกิจการบางประเภท)
• แจ้งกรมสวัสดิการ และคุ้มครองแรงงาน : ยื่นคำร้องต่อพนักงานตรวจแรงงาน ภายใน 30 วัน นับจากวันที่ถูกเลิกจ้างหน่วยงานจะเรียกนายจ้างมาเจรจาไกล่เกลี่ย และตรวจสอบสิทธิตามกฎหมาย
• ลงทะเบียนว่างงานกับประกันสังคม : ลงทะเบียนว่างงานที่ เว็บไซต์สำนักงานประกันสังคม ภายใน 30 วัน และรับเงินทดแทนกรณีว่างงาน สูงสุดไม่เกิน 6 เดือน
• หางานใหม่ : อัปเดตเรซูเม่เพื่อหางานใหม่ที่เหมาะสม และขอใบรับรองการทำงานจากนายจ้างเดิม

ข้อมูลเหล่านี้ คือข้อมูลความแตกต่างระหว่างการลาออก และการโดนเชิญออก (เลิกจ้าง) ที่ทุกคนควรรู้ไว้ สำหรับใครที่เปลี่ยนใจไม่ลาออก และยังคงเป็นพนักงานที่ได้รับเงินเดินในบริษัทตามปกติ หรือได้งานที่ใหม่แล้ว เดือนไหนมีปัญหาค่าใช้จ่ายเกินรายได้ หมุนเงินไม่ทันใช้ สามารถเบิกเงินเดือนล่วงหน้าของตัวเองมาใช้ กับ FINN ก่อนได้ https://go.finn-app.com/finnis0424  ไม่ต้องไปขอยืมใคร ไม่ใช่การกู้ยืมเงิน